19.03.2021. Rocznica Józefa i jego następców.

Marzec mamy zimny. Wbrew teoriom ocieplenia naszego ziemskiego klimatu
miewamy wciąż zimne miesiące zimowe. Również koronawirus trzyma się mocno,
zbierając śmiertelne żniwo i zakażając największe od początku
pandemii dzienne liczby Polaków. Tym razem to jego wysoce zaraźliwa brytyjska odmiana jest za to winna a nie rząd.

Brytyjska historia zaś i jej
polskie sploty znalazły się właśnie
na pierwszych stronach naszych
gazet za sprawą IPN-u, który
opublikował wojenne zdjęcie
młodej Polki, trzymającej
pudełko z odznaczeniem.

Szukano jej danych, historii życia, świadectwa losów. I znaleziono. Była nią
Maria Chłusewicz, córka oficera Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich,
weterana walk w Norwegii wiosną 1940 roku.
Urodzona w Grodnie 1923 roku zmarła w 2018.
W czasie wojny pracowała
w Polskim Czerwonym Krzyżu
w Edynburgu.
Po klęsce wrześniowej
i okupacji kraju przez Niemców i Rosjan, w trakcie ewakuacji przez kanał La Manche,
poznała rannego w akcji pilota brytyjskiego lotnictwa Philippa Barra, którego rodzina,
jak się okazało, miała polskie korzenie na Podbeskidziu.
Po publikacji fotografii, dzięki internautom, udało się
ustalić wojenne losy jej i jej późniejszego męża,
który w rok po ślubie
zginął w powietrznej
walce i pośmiertnie
został odznaczony
Distinguished Flying Cross, trzymanym przez
jego żonę na zdjęciu, wykonanym po uroczystości
w Buckingham Palace.
Artykuł, opublikowany wówczas w prasie przytacza słowa Marii Barczyńskiej
( bo takie, oryginalne rodowe nazwisko męża przyjęła ), wzruszonej państwowym
uhonorowaniem męża, już jako dowódcy szwadronu,
i osobistym wręczeniem
jej krzyża przez
króla George’a VI.

Dziś monarsza
siedziba w Londynie,
nawet w rzadko słoneczny dzień, wygląda smutno.
Cóż, tam też panuje pandemia i kompletny lock-down
wymiótł turystów ze stolicy, choć wiosna w parkach się budzi. Nic dziwnego,
gdy każdy pub, a nawet słynny Harrods wygląda tak jak na ujęciach powyżej.

A tymczasem 19 marca obchodziliśmy stupierwszą
rocznicę nadania tytułu Pierwszego Marszałka
Rzeczpospolitej Józefowi Piłsudskiemu, przez
nowopowołaną Komisję Weryfikacyjną pierwszego
Sejmu odradzającej się Rzeczpospolitej.
Nieprzypadkowo stało się to w imieniny Józefa,
lub jak kto woli Świętego Józefa,
czczonego jako patrona i opiekuna polskich rodzin.
Jak słyszymy obecnie,
coraz głośniej mówi się
o konieczności przyjęcia
tego dnia jako Dnia Ojca
co, wobec oficjalnego dedykowania roku 2021 ziemskiemu rodzicowi Chrystusa
przez papieża Franciszka, nie wydaje się być oderwane od rzeczywistości.
Tym bardziej, że obecnie celebrowany
dzień 23 czerwca nie ma w Polsce żadnego
kulturowego umocowania w naszym kalendarzu,
zaś w innych krajach są to różne daty
wywodzące się z lokalnych tradycji.

Aby dopełnić historycznie datę 19 marca,
przypominamy jeszcze że w roku 1940 tego dnia
z-ca dowódcy Związku Walki Zbrojnej płk. Stefan Rowecki ( wówczas ps. “Rakoń” )
podpisał “Wytyczne Działań Sabotażowych” do realizacji w strefie niemieckiej okupacji
przez rodzące się do życia militarne struktury Polskiego Państwa Podziemnego.

27.02-01.03.2021. Dni pamięci Polaków tam i tu.

Dwie historyczne daty o ogromnym ciężarze grozy sąsiadują w naszym
Kalendarium obok siebie.
Otrzymaliśmy właśnie zdjęcia upamiętniające pierwszą z nich. To uroczystości rocznicy
ofiary ludności polskiej z Huty
Pieniackiej i okolic na Ukrainie
28 lutego 1944 roku, podczas
zbrodni dokonanej tam tego
dnia przez ukraińskich
żołnierzy 4. Galicyjskiego
Pułku Ochotniczego SS
wspieranego przez oddziały
UPA i członków paramilitarnej jednostki ukraińskiej.
Według szacunków ze śledztwa Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni
przeciwko Narodowi Polskiemu IPN w Krakowie, zginęło wówczas ok. 850 osób.

W sobotę 27 lutego w Katedrze Lwowskiej Metropolita ks. abp Mieczysław Mokrzycki
odprawił z tej okazji mszę św. w ktorej uczestniczył m.in. ambasador RP
na Ukrainie a także Sekretarze Stanu w kancelarii Prezydenta i Premiera RP.

W poniedziałek 28 lutego odbyła się zaś uroczystość
pod znajdującym się na terenie Huty Pieniackiej
pomnikiem. Obecni byli przedstawiciele polskich
organizacji i lokalnej społeczności.

Pomnik, zawierający nazwiska ofiar, w przeszłości
był wielokrotnie bezczeszczony przez „nieznanych
sprawców” i przywracany do godnego stanu. Pamięć losu naszych rodaków,
odwiecznych mieszkańców tych ziem, niech na zawsze pozostanie z nami.

Drugie wydarzenie to wykonanie wyroku śmierci na ostatnim
przywódcy organizacji Wolność i Niepodleglość
ppłk Łukaszu Cieplińskim ps. „Pług” i jego współpracownikach
przez komunistyczne władze państwa polskiego
1 marca 1951 roku w piwnicy więzienia na Mokotowie.

Data ta stała się podstawą ustanowienia
60 lat później Narodowego Dnia Pamięci
Żołnierzy Wyklętych.

Tegoroczne obchody pamięci żołnierzy
niezłomnych, jak również możemy Ich
nazywać, przebiegły, jak wiele innych okazji, inaczej.
Pandemia koronawirusa spowodowała odwołanie w marcu
najważniejszego wydarzenia, organizowanego z rosnącym
sukcesem w Gliwicach i okolicy, Biegu Wilczym Tropem.

Jak poinformowali nas organizatorzy, planowane jest
przeprowadzenie biegu w maju.

Na poziomie centralnym
odbyło się kilka uroczystości
z uczestnictwem władz państwowych oraz Instytutu
Pamięci Narodowej, w tym
odsłonięcia tablicy upamiętniającej płk. Łukasza Cieplińskiego
i członków IV ZG WiN w Muzeum Żołnierzy Wyklętych
i Więźniów Politycznych PRL przy ul. Rakowieckiej 37.

A my prezentujemy tegoroczne plakaty i poniżej słowa
z więziennego grypsu „Pługa” do swojego malutkiego synka:

... Odbiorą mi tylko życie. A to nie najważniejsze. Cieszę się, że będę zamordowany
jako katolik za wiarę świętą, jako Polak za Polskę niepodległą i szczęśliwą,
jako człowiek za prawdę i sprawiedliwość.
Wierzę dziś bardziej niż kiedykolwiek, że idea Chrystusowa zwycięży
i Polska niepodległość odzyska, a pohańbiona godność ludzka zostanie przywrócona.
To moja wiara i moje wielkie szczęście.

Gdybyś odnalazł moją mogiłę, to na niej możesz te słowa napisać.
Żegnaj mój ukochany. Całuję i do serca tulę.
Błogosławię i Królowej Polski oddaję.

Ojciec

14-18.02.2021. Pamiętne rozkazy i wydarzenia.

W minioną niedzielę obchodziliśmy kolejną rocznicę powołania do życia
14 lutego 1942 Armii Krajowej.
Przemianowana ze Związku Walki Zbrojnej, rozkazem
Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego, formacja
miała scalić wszystkie działające na terenie okupowanej
Polski podziemne struktury zbrojne.
W praktyce tylko niektóre jednostki
takich ugrupowań jak Bataliony
Chłopskie czy Narodowe Siły
Zbrojne jej się podporządkowały,
prowadząc własną taktykę
i działania w zależności od specyfiki
lokalnych warunków.

Dowódca Armii Krajowej
gen. Stefan „Grot” Rowecki
rok i kilka dni później 18 lutego
wydał rozkaz oznaczania
własnych akcji kotwicą
z literą „P” która do dnia dzisiejszego stanowi niezatarty symbol Polski Walczącej
( powyżej na orzełku bitym w czasie wojny dla czapek
i mundurów żołnierzy AK ).

Znak ten, jak wiele innych, znajdzie się na pomniku
dla bazy którego trzecią tablicę ( zdjęcie powyżej ) odlano
właśnie w Gliwickich Zakładach Urządzeń Technicznych.
Jak widać jej fragment zawiera tekst poświęcony
wspomnianemu w ostatnim wpisie “Wydarzeń”
Powstaniu Styczniowemu.
Budowa pomnika powinna ruszyć w kwietniu a tymczasem
żegnamy zimę, która w tym roku uraczyła nas solidnymi
opadami śniegu, tworząc bajkowe krajobrazy zapadające stopniowo i pewnie na długo
w naszą pamięć. Pod takim kobiercem spoczynek, ze słów partyzanckiego pożegnania
nad grobem towarzysza broni, nabiera nowego znaczenia:
- Śpij Kolego w ciemnym grobie
Niech się Polska przyśni Tobie.

16-22.01.2021. Pogrzeb i styczniowe rocznice II.

W minioną sobotę pożegnaliśmy zmarłego członka gliwickiego oddziału
Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej inż. Stanisława Piecucha.
Urodzonego 1927 roku w Mszance koło Gorlic, we wrześniu
1943 zaprzysiężonego i służącego w plutonie „Orlika”
III Batalionu 1 pułku Strzelców Podhalańskich, jako
szeregowy wywiadowca.
W kościele p.w. św. Antoniego
i na cmentarzu w Gliwicach -
Wójtowej Wsi z najbliższą
rodziną i przyjaciółmi
uczestniczyliśmy w pogrzebie
ś.p. Stanisława myśląc o nie
tak dawnych spotkaniach
z Nim i rozmowach.
Wziął udział wraz z synem, pomimo pandemii,
w ostatniej uroczystości pod Barutem, z którym
to miejscem był szczególnie związany. Gdzieś tam
wśród drzew i wód leżą prochy
jego przyjaciela któremu, jak
mówił, dał swoje buty na drogę
do gen. Andersa.
- Gdy odkopią moje buty będę miał dowód, że tam zginęli
chłopcy Bartka - mawiał. Był jednym z głównych motorów
i tropicieli prawdy o tym miejscu, pozyskując ludzi i środki na
nagłaśnianie faktów, zbieranie
dowodów i porządkowanie terenu
tej komunistycznej zbrodni.

Jak wiemy, do dziś IPN nie odnalazł szczątków
żołnierzy NSZ, którzy w ostatnią niedzielę września
1946 roku zostali zamordowani na polanie Hubertus.
Wśród koncepcji historykow nie wszystkie opcje zostały jeszcze zbadane. Ta, której
zwolennikiem był pan Stanisław też nie. Liczymy że doczeka się głębszej analizy.
A tu zima. Za rok, jeszcze jednej osoby zabraknie przy wigilijnym stole
Jego rodziny. Niech odpoczywa w spokoju.

22 stycznia obchodziliśmy kolejną rocznicę wybuchu w 1863
Powstania Styczniowego. Zapoczątkowanego Manifestem
Tymczasowego Rządu Narodowego,
który odrzucił podległość Królestwa
Polskiego rosyjskiemu carowi i jego
namiestnikowi Konstantemu wzywając
rodaków do powstania. Poprzedzone ono było krwawymi
interwencjami rosyjskiego wojska przeciwko pokojowym
manifestacjom i obchodom patriotycznych rocznic.
Bezpośrednim powodem była jednak kolejna “branka”
czyli pobór do carskiego wojska młodych chłopców,
( powyżej na rycinie A.Grottgera
i obok ) co oznaczało lata służby
w morderczym reżimie a i często
śmierć w walce o rosyjskie imperium, nierzadko przeciwko
uciśnionym narodom domagającym się niepodległości.

Objęci nakazem młodzi ludzie zaczęli się ukrywać,
organizować w lasach, stawiając opór i walcząc przeciwko
rosyjskim wojskom. Z czasem
rosnąc w siłę i umacniając
w zawziętości.
Przywództwa powstania
podjął się w jego drugiej fazie
emerytowany pułkownik wojsk carskich Romuald Traugutt,
który zapłacił życiem za swoją decyzję. Historycy oceniają,
że w powstaniu brało udział po
polskiej, litewskiej i ruskiej
stronie około 200 tys. młodych
ludzi podczas gdy wojska carskie
dysponowały 400 tys. żołnierzy.

Stoczono ponad 1000 potyczek i bitew, ostatecznie jednak,
pomimo początkowych sukcesów, powstanie zakończyło się
niepowodzeniem, egzekucjami, dla wielu katorgą i ciężkimi
represjami wobec ziemian i szlachty.
Owocem powstania był rozkwit patriotycznej literatury
i sztuki, jednak największą spuścizną było doświadczenie,
przekaz i determinacja wyrastające z przekonania, że tylko
wolna i niepodległa Polska gwarantuje godne życie swoim
obywatelom i dostatnią przyszłość następnym pokoleniom. Jak wiemy, dopiero dzieci
i wnuki powstańców styczniowych osiągnęły w 1920 roku cel walki swoich przodków.

07-08.01.2020. Styczniowe rocznice cz I.

W naszym styczniowym Kalendarium pojawiła się nowa pozycja.
07 stycznia 1948 zginął po aresztowaniu, w trakcie przesłuchania przez UB,
Jan Rodowicz ps. „Anoda”. Bohater Szarych Szeregów
i Armii Krajowej, uczestnik wielu akcji dywersyjnych okresu
okupacji. Powstaniec Warszawski, wielokrotnie ranny,
transportowany pontonem do szpitala polowego na prawy brzeg Wisły przez żołnierzy I Armii WP przeżył i odzyskał zdrowie.
Po wojnie podjął studia na Politechnice
Warszawskiej zapowiadając się na
dobrego architekta.
Pomimo ujawnienia i gwarancji
bezpieczenstwa został aresztowany
w wigilię (!) 1947 roku. Zginął podczas
przesłuchania
w niewyjaśnionych do
dzisiaj okolicznościach.

Więcej zobacz w naszym Archiwum Historii.
Jan Rodowicz „Anoda” 1921-1948.
Bohater Armii Krajowej i Szarych Szeregów. Archiwum - Historia - JAN RODOWICZ „ANODA".

A 8 stycznia swoje 100 urodziny obchodził
major Aleksander Tarnawski ps. „Upłaz”.
Mieszkający w Gliwicach
ostatni żyjący „Cichociemny”. Żołnierz słynnej
jednostki
polskich sił
zbrojnych
na zachodzie
okresu
II wojny
światowej, której innowacyjne szkolenie i zadania stały się podstawą nowego rodzaju wojsk specjalnych do działań na zapleczu wroga.

Wypracowane wówczas wspólnie z brytyjczykami
metody walki stały się podstawą formacji
słynnej jednostki SAS, której baza mieści się
w Hereford w hrabstwie Kent, a także innych
„specjalsów” jak polski „Grom” czy J.S. „Agat”.
Logo jednostki brytyjskiej zawiera motto: „Who Dares Wins” ( kto się odważy
ten zwycięży ), które było kanwą znanej produkcji filmowej „Where Eagles Dare”
z 1968 roku z Clintem Eastwoodem i Richardem Burtonem w rolach głównych.

Naszemu jubilatowi życzenia składali w tym roku, oprócz żołnierzy, ministrowie
i prezydenci, a także córka innego gliwickiego „Cichociemnego”
- Marta Święcicka ( powyżej ).

24-31.12.2020. Symbolika narodzin i śmierci.

Tradycyjne polskie Święta Bożego Narodzenia rozpoczynają się w Wigilię, czyli
w przeddzień dnia, który w wielu innych kościołach chrześcijańskich uważany jest
i celebrowany jako główny dzień świąteczny.
W Polsce Chrystus rodzi się w nocy, co dodaje temu wydarzeniu
wyjątkowej tajemniczości i magii.
A i w polskich sercach Wigilia
zajmuje wyjątkowe miejsce.
Wiedzą o tym i zawsze wiedzieli
nasi sąsiedzi Rosjanie, więc
uwięzienie i pozbawienie życia
ostatniego dowódcy Armii Krajowej
w moskiewskim więzieniu Butyrki
w Wigilię Bożego Narodzenia 1944
roku ma, i zawsze mieć będzie,
specjalną symbolikę.
Obok zamieszczamy zdjęcia jeszcze pułkownika
Leopolda Okulickiego,
podczas uroczystości
rocznicy uchwalenia
Konstytucji 3 Maja
na terenie sowieckiej Rosji, jako dowódcy 7 Dywizji
Piechoty nowo formowanej sojuszniczej Armii Polskiej
w roku 1942, i dwa lata później, już jako generała,
więźnia sowieckiej tiurmy. To zestawienie mówi samo
za siebie, ale mogłoby dotyczyć równie dobrze
żołnierza Armii Czerwonej, walczącego wcześniej
z armią Hitlera a później uznanego
za „wroga ludu”.

Tegoroczne Święta Narodzenia
Pańskiego przeżywaliśmy w warunkach wyjątkowych, ale może
właśnie dlatego zmusiły nas one do pogłębionych refleksji.
Wiele spraw zobaczyliśmy w innym świetle i odczuliśmy inaczej.
Rodzinne spotkania, które
odbyły się w skromniejszym niż
zwykle gronie, dały nam impuls
do niezwykłych przeżyć, ale też
i większej wdzięczności Bogu, za
wszystko czym zostaliśmy obdarowani w mijającym roku. Inaczej przeżyliśmy pasterkę, czasem wcześniej
i przy mniejszej niż zwykle frekwencji wiernych.

Podobnie było w noc sylwestrową, ktorą wielu z nas
spędziło w domu przed telewizorem. Podsumowując
miniony rok pamiętaliśmy jednak również wulgarne
ataki na katolików i kościoły organizowane przez spadkobierców PRL-owskich porządków.

Na tym tle zbudowana przed ratuszem na gliwickim
Rynku instalacja tradycyjnej szopki wyglądała sielsko i pokrzepiająco. Zwłaszcza
w pogodny świąteczny poranek. Tak więc są jak widać rzeczy i miejsca, które się
nie zmieniają i trwają w ustalonym porządku.
I niech tak pozostanie również w nadchodzącym 2021 roku.

13.12.2020. Rocznica stanu wojennego i święta.

Święta, święta, idą święta ... jak co roku grudzień jest miesiącem adwentu
i jego wieńca, rorat i oczekiwania na kolejną rocznicę narodzin Chrystusa.
Boże Narodzenie jak żadne inne z naszych świąt stanowi symbol
polskości i tradycji która wrosła w i zrosła się z polską kulturą
w sposób najsilniejszy.
I znów musimy zauważyć, że ten
rok jest wyjątkowy. Druga fala
pandemii powoli wygasa, ale ilość
osób umierających w naszym
kraju na Covid-19 nie maleje.
Smętne więc będą to święta,
które zwykle przynoszą nam
radość i nadzieję.

Grudzień jest też miesiącem pamięci o stanie wojennym, który 13 grudnia 1981 roku,
również w niedzielę, ogłosił w telewizyjnym dzienniku generał Jaruzelski.
Czołgi i transportery opancerzone pojawiły się
na ulicach miast
demonstrując stosunek
“władzy ludowej”,
jak dumnie siebie
nazywali rządzący
komunistycznym
państwem polskim,
do swoich obywateli. Czy można było inaczej ? Być może nie, a na pewno nie
w głowach partyjnych aparatczyków.
Jak ujawnia IPN posiadane dokumenty pokazują
dwulicowość działań
komunistów. Z jednej strony
układali się ze związkami
zawodowymi, które faktycznie
reprezentowały naród, a z drugiej
organizowali siłowe zduszenie jego marzeń o wolności i demokracji.

Wieczorem wielu z nas zapaliło świeczkę w oknie 13 grudnia
o godzinie 19.30. na pamiątkę ofiar stanu wojennego,
tych, którzy zapłacili najwyższą cenę za swoje marzenia.

A tymczasem za naszą wschodnią granicą, na Białorusi, trwa
batalia o wolność tak, jak u nas było to 40 lat temu.
My zaś, generalnie, pamiętajmy o naszych rodakach na
wschodzie, którzy nigdy nie opuścili kraju swych przodków. Tam też jest
kawałek Polski.

29/30.11-02.12. Powstanie i pogrzeb.

Mija okrągła rocznica wybuchu w 1830 r. Powstania Listopadowego.
Poprzedzone tajnym spiskiem w warszawskiej Szkole Podchorążych Piechoty
określane jest jako największy wysiłek zbrojny
Polaków dla odzyskania niepodległości w XIX wieku.
Przez 10 miesięcy 140 tys. ludzi prowadziło w nim
walkę o wolność z największą ówczesną potegą
militarną Europy,
odnosząc w jej trakcie
przejściowe sukcesy
( obok gen. Chłopicki
- dyktator powstania ).
Powstanie upadło, ale stało sie kanwą wielu dzieł
malarskich ( jak bitwa pod Olszynką Grochowską
Wojciecha Kossaka ) i inspiracją dla następnych pokoleń patriotów, a u nas
w Gliwicach elementem odlewu czołowej tablicy, mającej się rozpocząć wkrótce
budowy, pomnika na Placu Krakowskim.

2 grudnia na krakowskim Cmentarzu Rakowickim
pożegnaliśmy zaś zmarłego w równie okrągłym wieku
100 lat, już podpułkownika, Stanisława Szuro,
członka ZWZ, AK i NOW,
więźnia niemieckich
obozów koncentracyjnych
Zachsenhausen i Bergen
-Belsen, a po wojnie
polskiego Rawicza, Wronek
i Strzelec Opolskich.

Żołnierza niezłomnego, skazanego za swoją działalność na karę śmierci,
zamienioną na mocy amnestii na więzienie.
Warunkowo zwolniony podjął studia na wydziale
historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, pracował
w szkołach i bursach, gdzie jednak starano się
ograniczać jego wpływ na młode pokolenia.
Bez skutku.
Wspominany przez swoich wychowanków pozostał symbolem niezłomności i oporu
przeciwko totalitarnemu systemowi PRL i jego koncepcji ideowej.
Przez swoich kolegów ze środowiska kombatanckiego zapamiętany jako
optymistyczny i zawsze atrakcyjny towarzysko kompan pełen wigoru i humoru.
Cześć Jego Pamięci !

11-20.11.2020. Święto Niepodległości i „Burza”.

Tegoroczne obchody Święta Niepodległości w naszym kraju upłynęły w cieniu
poszerzonych ograniczeń jesiennego nasilenia trwającej wciąż pandemii
koronawirusa, ale też akcji politycznie motywowanych
ugrupowań „za” i „przeciw” działań rządu i państwowych
instytucji. Świętowaliśmy więc głównie w domach.

Na tym tle jasnym ognikiem
był plakat organizatorów
warszawskiego Marszu
Niepodległości poświęcony
pamięci niedawno zmarłego
Andrzeja Pityńskiego.

Marsz Niepodległości okazał się
ostatecznie miejskim rajdem samochodowym, który zakłócili żądni zadym
awanturnicy, i skrzętnie wykorzystali awanturnicy polityczni.

A tymczasem w naszym Kalendarium mija data wydania
historycznego rozkazu gen. Bora Komorowskiego, dowódcy
Armii Krajowej, 20 listopada 1943 roku
nakazująca intensyfikację akcji
przeciwko okupantowi niemieckiemu,
jako wsparcia i ułatwienia działań
nadciągającej ze wschodu Armii
Czerwonej i jej partyzantki, która
stopniowo pojawiała się na ziemiach
polskich.
Współdziałanie między żołnierzami
sowieckimi i polskimi układało się różnie. Były przypadki
przemocy i wymuszeń Rosjan na ludności cywilnej co
powodowało reakcje polskich partyzantów, ale były też
przykłady współpracy, jak w sytuacji ugrupowania 12 Pułku Piechoty A.K. Ślaska
Cieszyńskiego, które po zdobyciu tajnej informacji ostrzegło działających w pobliżu
partyzantów kapitana Jewgienija Biereźniaka
o mającej się rozpocząć niemieckiej obławie.
Szybkie przemieszczenie z zajmowanych terenów
uchroniło wszystkich przed otoczeniem i likwidacją.

Kapitan odwzajemnił się po wojnie, gdy za tajną
działalność stalinowski sąd skazał Franciszka Oremusa
żołnierza pułku na karę śmierci. Dzięki wspierającemu
oświadczeniu Rosjanina w odwołaniu wyrok zamieniono na dożywocie a po odwilży
politycznej i amnestii anulowano.

Nic nie usprawiedliwia jednak zdradzieckich działań NKWD i „Smierszu”, które
postępując za frontem podstępnie aresztowały wielu żołnierzy A.K.
by następnie ich zamordować lub wywieźć na roboty do łagrów.

07.11.2020. Jeszcze o Świętach i Zmarłych.

Ponieważ właśnie otrzymaliśmy materiały z uroczystości Święta Zmarłych we Lwowie,
dokąd tradycyjnie już jeżdżą nasi koledzy z fundacji Pomaganie Łączy Ludzi,
a w tym roku z uwagi na sytuację z pandemią wyjazd
się nie udał, zamieszczamy kilka zdjęć i garść informacji
o tym co się tam działo
z pomocą i pośrednictwem
prof. Mariana Frużyńskiego
z Lwowskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku.

1 listopada na Cmentarzu Łyczakowskim po raz 17
odbyła się akcja „Światełko Pamięci dla Cmentarza Łyczakowskiego” zorganizowana przez Konsulat
Generalny RP przy pomocy wolontariuszy ale też
żołnierzy Wojska Polskiego
stacjonujących na poligonie jaworowskim w obwodzie lwowskim. Wcześniej, w południe przed kaplicą na
Cmentarzu Obrońców Lwowa została odprawiona uroczysta msza święta,
którą celebrował biskup Edward Kawa.
Warto wspomnieć, że tradycja obchodów Świąt Zmarłych była podtrzymywana przez
Polaków we Lwowie nawet w czasach, gdy było to zabronione przez władze komunistyczne w okresie istnienia Związku Radzieckiego, więc i tym razem, podczas
pandemii nie zabrakło członków lokalnych polskich organizacji.
A 2 listopada w Dzień Zaduszny odbyła się jeszcze uroczystość odsłonięcia pomnika
na Cmentarzu Janowskim, gdzie uczczono pamięć
majora Edwarda Lachsa obrońcy Lwowa z 1918 roku.

Wśród zdjęć z radością
zawsze prezentujemy
urokliwe zakątki
cmentarza ujęte
wrażliwym okiem
fotografa w ciągu dnia i o zmroku.

Kontynuując wątek śmierci i pamięci zamieszczamy zdjęcia z pogrzebu naszego
kolegi Władysława Kostrzewskiego, który odbył się 25 października w Gliwicach.
Władek zmarł po zarażeniu wirusem Covid-19 co w połączeniu
z innymi przypadłościami stało się decydującym czynnikiem
w Jego odejściu.
Dla nas, członków SPAK był postacią symboliczną, znaną
z działalności niepodległościowej okresu “Solidarności”
i późniejszych przemian. Pożegnaliśmy Go w trakcie
mszy św. odprawionej w kościele pw. św Antoniego
i na Cmentarzu Centralnym. Cześć Jego Pamięci !
Więcej zobacz na Władysław Kostrzewski – życie i działalność społeczna.
Archiwum – Historia - WŁADYSŁAW KOSTRZEWSKI-1948-2020. Lekarz i działacz „Solidarności”.

31.10-01.11.2020. W kraju i na obczyźnie.

Tegoroczne Zaduszki i Dzień Wszystkich Świętych przebiegły w Polsce w cieniu
pandemii Koronawirusa, zakazu wstępu i zgromadzeń na cmentarzach,
ale i demonstracji oburzonych wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego
w sprawie aborcji, podjętym nieco wcześniej.

My przypominamy wznioślejsze skojarzenia daty 1 listopada w historii Polski.
Powstania Lwowskiego, które zostało już uwiecznione na jednej z tablic
przygotowywanych dla majacej się wiosną rozpocząć konstrukcji
pomnika na Placu Krakowskim w Gliwicach.

Proponujemy również w zamian wizytę na cmentarzu
Gunnersbury w zachodnim Londynie, w jednej
z największych polskich kwater
cmentarnych poza krajem.

Odwiedzają je tego dnia rodacy porządkując groby
i zapalając znicze na miejscach spoczynku swoich przodków.
Można tam spotkać dziesiątki
mogił naszych dowódców
z czasów walki o niepodległą
Polskę lat 1918-1920 po Armię Krajową, Armię
gen.Wł.Andersa i Rząd Emigracyjny, aż do aktu
przekazania w Warszawie
insygniów niepodległej władzy
22 grudnia 1990 roku.

Są groby lotników polskich, którzy zapisali się w historii
walki o brytyjskie niebo podczas zwycięskiej
Bitwy o Anglię w 1940 roku.
Jest też pierwszy pomnik pamięci zbrodni katyńskiej, jaki w ogóle powstał na świecie,
z którym wiąże się niechlubna karta polityki brytyjskiego rządu, z czasów komunizującej Labour Party, nie zezwalającego na uczestnictwo żołnierzy
brytyjskich w uroczystościach pod pomnikiem. Odwrócenie tej karty nastąpiło
dopiero po objęciu rządów w Zjednoczonym
Krolestwie przez konserwatywną partię Margaret
Thatcher której przedstawiciele uczestniczyli
w kolejnych rocznicach pamięci ofiar Katynia.

Wspominając brytyjskie tradycje,
związane z obchodami Święta
Zmarłych, nie sposób pominąć
wrosłej w jej krwiobieg
31 października Halloween.

Oczywiście, na tę
okazję wykonane dekoracje najbardziej efektownie
prezentują się nocą, kiedy to poprzebierane dzieciaki
stukają do drzwi domów
ze srogim pytaniem - Trick or treat ? Ma ono sens
oczekiwania prezentu z czegoś dobrego ( słodkiego )
lub groźby wykonania
drobnej złośliwości.
Powszechnie rozumiane
takie dictum z reguły
kończy się uśmiechem, poczęstunkiem lub kilkoma
funtami do skarbonki. Na uznających tradycje progach
domostw widoczne są straszydła. Czy to kogoś
bulwersuje ? raczej nie ... tam nie ma to podkładu silnie uduchowionej wiary w Boga
i pamięci o zmarłych, raczej żartu i zabawy. Bo tradycja żyje własnym życiem.

26.09.2020. Uroczystość na polanie “Hubertus”.

Przeprowadzenie tegorocznej uroczystości poświęconej pamięci żołnierzy NSZ
których kaźń miała miejsce w ostatnią niedzielę września 1946 roku
pod Barutem było podwójnie utrudnione.

Po pierwsze, wciąż utrzymujące się restrykcyjne warunki pandemii Koronawirusa
nadal obowiązują, a po drugie solidnie padający deszcz zmusił organizatorów
i uczestników wydarzenia do schowania się pod prowizorycznymi
zadaszeniami z pcv skąd odbiór wydarzeń był nieco ograniczony.
Niemniej wydaje się, że tegoroczny fakt zmniejszenia liczby uczestników uroczystości
pozwolił na bezpieczne ich umieszczenie pod namiotami ( zadaszeniami ) a deszcz
zmobilizował wszystkich do sprawnej realizacji
punktów programu.

Tak więc nieco mniejszy
był skład kompanii
honorowej, wystawionej
przez 6 Baon Powietrzno-
Desantowy z Gliwic.
Mniejsze reprezentacje “Mundurówek” z Pyskowic
i Knurowa i tylko kilka pocztów sztandarowych z innych szkół, które zwykle
przybywały w wieloosobowym składzie.
A program był podobny jak co roku: hymn państwowy, kilka słów powitania, przypomnienie wydarzeń sprzed 74 lat, msza św., apel pamięci,
salwa honorowa, złożenie kwiatów i wieńców pod krzyżem,
poczęstunek z pysznej grochówki.

Homilię tym razem wygłosił wysłannik
ordynariusza polowego Wojska
Polskiego ksiądz prałat płk January
Wątroba, a apel poległych poprowadził
porucznik Patryk Lizut z gliwickiego
4WOG-u.
Pod nieobecność orkiestry hymn
odśpiewaliśmy á capella a wieńce i znicze wędrowały na swoje miejsce w ciszy
z braku werblisty. Na ten moment nawet deszcz ustał, jak gdyby na rozkaz.

Wydaje się, że uroczystość odbyła się w atmosferze bardziej kameralnej,
co pewnie mogło mieć wpływ na bardziej osobiste przeżycie całego wydarzenia
przez jego uczestników. Modlitwę NSZ z poruszającym komentarzem wygłosił
Dawid Szóstak z organizacji NSZ. Tradycji stało się zadość, pomimo trudności.
I to należy uznać za sukces.

17-18.09.2020. Pamiętna rocznica i pomnik.

17 września 1939 o godzinie 4.00 rano wojska sowieckie Frontu Białoruskiego
i Ukraińskiego w sile około 1 miliona żołnierzy przekroczyły wschodnie granice
państwa polskiego, łamiąc postanowienia paktu o nieagresji z 1932r.
i umowy międzynarodowe, wynikające z przynależności do Ligi Narodów.

W ten sposób Rosja Sowiecka
realizując ustalenia tajnego
protokołu paktu Ribbentrop-
Mołotow wspólnie z III Rzeszą
dokonała czwartego rozbioru Polski.
Niezwykle sugestywnie akt ten przedstawił rzeźbiarz Andrzej Pityński.
Wprawdzie jego pomnik w New Jersey zwany jest pomnikiem katyńskim, niemniej
przywołuje różne skojarzenia, m.in. atak od tyłu, czyli sytuację w której
walcząca z Niemcami i cofająca się armia polska otrzymała cios w plecy od Rosjan.

18 września dotarła do nas wiadomość, że Andrzej Pityński
nie żyje. Jak się okazuje on i jego rodzina byli silnie
związani z tradycjami niepodległościowymi; Armią Krajową
i żołnierzami wyklętymi,
udzielając wsparcia jednemu
z ostatnich dowodców
antykomunistycznego
podziemia Michałowi Krupie
ps. “Pułkownik” bratu
matki artysty.

On sam i jego życiorys mogą być przykładem losów
polskich patriotów okresu powojennego do czasów współczesnych. Ich typowe
składniki to oskarżenia o antypaństwową postawę, upór zdobycia wykształcenia,
wyjazd za granicę, obywatelstwo zachodniego państwa; nb. Stanów Zjednoczonych,
wybitne zdolności zawodowe, a tu: zlecenia prac rzeźbiarskich, tytuł profesorski,
wysokie odznaczenia państwowe i uznanie Prezydenta RP.

Skrót życiorysu ś.p. Andrzeja Pityńskiego zamieszczamy w zakładce Archiwum – Historia - ANDRZEJ PITYNSKI-1947-2020. Artysta rzeźbiarz,
poruszający twórca i patriota.

01.09.2020. Na cmentarzu w Bojkowie.

Pewnie truizmem byłoby stwierdzenie, że co roku ta uroczystość jest inna.
Ale tak naprawdę jest. Pewnie ma to związek z dynamiką wydarzeń,
które wokół nas się rozgrywają, może ma na to wpływ nasza
dyspozycja. A może po prostu aura.

Tym razem kiedy o godzinie 4.45
zabrzmiała trąbka z charakterystyczną
melodią wojskowej pobudki wszyscy
obecni na cmentarzu w gliwickim
Bojkowie odczuli głęboko powagę sytuacji. Jak rzadko mrok był nieprzenikniony.
Zaciągnięte chmurami niebo i nieustannie padający deszcz potęgowały odczucie,
które pewnie było wspólne dla wszystkich uczestników tego wydarzenia, że dzieje się coś niezwykłego. Trwanie w tym deszczu wydawało się tym bardziej
naturalne, że młodzież i dorośli naprawdę przeżywali swój program; śpiew, recytację,
odczyty historycznego rysu, tła politycznego, refleksje narratorów, apel poległych. Dwóch Westerplatczyków spoczywających na cmentarzu w Bojkowie pewnie jest
z siebie dumnych, że w ich środowisku powstało coś co wykracza poza zwykły rytuał.
Powstało wydarzenie które trwa, trwa dynamicznie, wzrasta i przynosi owoce.
Więc niech tak pozostanie.

19-29.08.2020. Sierpniowe wydarzenia.

Ten miesiąc lata obfituje zawsze w wydarzenia rocznicowe. A równocześnie
dla wielu jest to radosny okres wakacji i odpoczynku. Nie dla wszystkich jednak.

Przy okazji obchodów Bitwy Warszawskiej 1920 roku i święta
Polskiego Wojska zauważyliśmy dłużej niż zwykle trwającą
i przyciągającą uwagę dekorację tablicy
pomnika w Pyskowicach. Ładne to prawda ?
Jak widać można i tak.

Kilka dni później złożyliśmy wizytę
Gliwickim Zakładom Urządzeń Technicznych
gdzie odlewane są spiżowe tablice naszego
Pomnika Powstań Polskich, którego
budowę planujemy rozpocząć na wiosnę.
Pierwszy odlew czołowej tablicy już jest, do zobaczenia obok.

Upamiętnia on między innymi powstanie
„Solidarności” w 1980 roku. W sam raz na obchodzoną właśnie
jej 40 rocznicę.
Tymczasem silnie znów wybrzmiała inna rocznica, ta bardziej
tragiczna, związana ze śmiercią „Inki” 28 sierpnia 1946 roku,
dziewczyny która potrafiła
„zachować się jak trzeba”.
Szkoda, że wielu naszych polityków
tego dzisiaj nie potrafi.

A 29 sierpnia byliśmy w Bielsku-Białej na Zjeździe Delegatów naszego Stowarzyszenia,
uchwalając zmiany w organizacji
SPAK i powołując Zarząd Główny,
który u nas na innych niż
standardowe zasadach będzie
funkcjonować.
Pokłosiem Zjazdu były też stosy dokumentów do podpisania i rozesłania aby na czas
zdążyć z aktualizacją rejestracji w KRS-ach.
Ot i nasze wakacje.

14-15.08.2020. Święto Wojska Polskiego.

Tegoroczne obchody tej najważniejszej daty w żołnierskim kalendarzu miały zupełnie
odmienny charakter. Z jednej strony celebrowaliśmy 100 rocznice Bitwy Warszawskiej, związanej nierozłącznie ze świętem Wniebowzięcia
Najśw. Maryi Panny.
Z drugiej zaś sanitarny
reżim pandemii Koronawirusa wciąż ogranicza skalę spotkań i zgromadzeń.

Tak więc w Gliwicach w piątek 14 sierpnia mieliśmy mszę św. w kościele p.w.
św. Barbary z udziałem przedstawicieli wojska i stowarzyszonych służb mundurowych
a potem niewielkie spotkanie pod pomnikiem Marszałka
ze złożeniem kwiatów.

Obecni byli przedstawiciele
bliskich wojsku organizacji
kombatanckich i społecznych, a wśród nich władze miasta i my. Załączone zdjęcia
ilustrują skalę wydarzenia i kameralność sytuacji. Jest to dziś symptom wielu spotkań międzyludzkich. Również tych rodzinnych i towarzyskich.

Pewnie skupiamy się teraz
na duchowym wymiarze
otaczających nas spraw
i działań.

W Warszawie 15 sierpnia uroczystości centralne odbyły
się przy Grobie Nieznanego Żołnierza z pełną asystą
wojska i uczestnictwem Prezydenta RP i Sekretarza Stanu USA Mike’a Pompeo.
Warto spojrzeć przy okazji na nocną iluminację pałacu prezydenckiego, którą
eksponuje internetowa strona głowy państwa.

01.08.2020. Gliwice godzina 17.00 i po.

W tym roku postanowiliśmy odegrać nieco bardziej aktywną rolę w upamiętnieniu rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego w Gliwicach. To my a miasto ?

Metodą Facebook-ową, Tweeter-ową, e-mail-ową,
sms-ową i zwyczajną, tradycyjną telefoniczną
skontaktowaliśmy się ze
znajomymi bliższymi
i dalszymi, patriotami lepiej lub gorzej zorganizowanymi
z Gliwic i okolic i umówiliśmy wszystkich na Rynku.

Do godziny 17.00 udało nam się utworzyć dosyć obszerny krąg uczestników naszego
spotkania by godnie upamiętnić przy dźwiękach syren rocznicę powstańczego zrywu.
My byliśmy gotowi. Miasto niestety nie.
Syreny nie zawyły, ludzie nie powstali i nie zastygli
w swoich czynnościach. Gliwice nie
dołączyły do ogólnonarodowego hołdu bohaterom stolicy 1944 roku.

Przekrój wiekowy uczestników spotkania był pełny. Od najmłodszych do najstarszych. Był z nami nawet major NSZ Stanisław Turski.

Członkowie SPAK-u którzy stawili się
na zbiórkę godnie zaprezentowali
swoje opaski i flagi narodowe.

Grupa Gliwickich Patriotów odpaliła
biało-czerwone flary i zaintonowała hymn państwowy.
Wszyscy napstrykali mnóstwo zdjęć a potem my ...
już w okrojonym składzie przemieściliśmy się na Plac Krakowski w miejsce budowy przyszłego pomnika.
Tam zapaliliśmy znicze w kształcie
kotwicy Polski Walczącej i wykonali pamiątkowe zdjęcie.

Mamy nadzieję spotkać się w tym
miejscu za rok przy wybudowanej
bazie obelisku z czterema tablicami
z brązu. Na jednej z nich znajdzie się
napis poświęcony Powstaniu
Warszawskiemu. Póki co nasz symbol hołdu bohaterom tamtych
tragicznych dni prezentował się zacnie. Zwłaszcza po zachodzie słońca.

05.07.-11.07.2020. Pamięci Kresów i Kresowian.

W niedzielę 5 lipca odbyła się jednak, jak co roku, jasnogórska pielgrzymka Światowego Kongresu Kresowian. Przy pięknej pogodzie, z bezchmurnym niebem, nasza duchowa stolica prezentowała się wspaniale.

Z uwagi na wciąż obecną pandemię, ale także
energię prezesa Stowarzyszenia Upamiętnienia
Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów Szczepana
Siekierki z Wrocławia, tegoroczne wydarzenie
zdominowała ceremonia odsłonięcia dwóch tablic
upamiętniających ludobójstwo na kresach.

Przedtem jednak w kaplicy
Najświętszego Obrazu Matki Bożej
odbyła się msza św. pod
przewodnictwem ks. biskupa
Ignacego Deca, z mocnym kazaniem
i przesłaniem pojednania, które
jednak musi poprzedzić uznanie
prawdy przez sprawców ludobójstwa.

Pustawe z początku wnętrza świętego przybytku, uczestnicy nabożeństwa wypełnili
dość gęstym pogłowiem, a wydarzenie uświetnili swoją obecnością ministrowie
i posłowie. Były jak zwykle sztandary Kresowian z ich
licznych ośrodków, był prezes Skalski z żoną Danutą.
Byliśmy i my w okrojonej
delegacji ale za to z
Krzyżem Golgoty Wschodu,
który podkreślił wagę
wydarzenia w naszym kalendarzu.
A potem była uroczystość odsłonięcia tablic, poprzedzona
odczytaniem listów Prezydenta, Premiera i Marszałek Sejmu Rzeczpospolitej.
Drużyna jednostki specjalnej wojska asystowała oficjelom
przy składaniu wieńców pod tablicami. Był nawet moment
wręczenia kilku medali Pro-Patria zasłużonym działaczom
organizacji kresowych
przez ministra Kasprzyka.
Sam minister
otrzymał zresztą również order zasługi od Prezesa
Kongresu Kresowian za wybitne zaangażowanie
w sprawy ruchu i jego historycznej wagi.
Głos zabrał jeszcze 92 letni prezes Siekierka, który co najmniej
od 30 lat pielęgnował, katalogował
i wydawał zbiory kilku tysięcy
dokumentów i wspomnień naocznych
świadków ukraińskich zbrodni, wzbudzając szacunek i podziw.

I to było wszystko. Zapowiedziano wprawdzie
konferencję naukową w auli Jana Pawła II ale ograniczyła się ona do kilku wywiadów
i luźnych dyskusji na korytarzach.

A w sobotę 11 lipca uczciliśmy jeszcze Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa
Nacjonalistów Ukraińskich okresu wojny i nieco po, uczestnicząc w wieczornym
nabożeństwie w garnizonowym kościele p.w. św. Barbary w Gliwicach, gdzie
nasz Krzyż Golgoty Wschodu zaznaczył swoją obecnością tę niezwykłą okazję.

16.05.-23.07.2020. 80 rocznica akcji AB.

Kontynuując wątek niemiecki w historii Polski i Śląska XX wieku wypada przypomnieć
okrągłą rocznicę akcji AB ( niem. Außerordentliche Befriedungsaktion ), której
apogeum przypadło na okres od maja do lipca 1940 roku.
Za jej początek uważa się datę krakowskiej konferencji
zarządców Generalnej Guberni 16 maja pod przewodnictwem
Hansa Franka (obok) a zakończenie datę oficjalnego
obwieszczenia o tymże efekcie jego autorstwa.

Ostrze akcji AB skierowane było
przeciwko wybitnym przedstawicielom
polskiego życia politycznego
i naukowego, sportowcom, oficerom
wojska i policji, powstańcom śląskim,
szeroko rozumianej inteligencji, księżom a nawet
zakonnicom. W ramach akcji AB wymordowano w masowych egzekucjach ponad 6 500 osób, w tym
około 3 500 wybitnych przedstawicieli polskich elit.

Najlepiej znane cmentarzyska hitlerowskich ofiar
z tego okresu to Palimiry pod Warszawą ( zdjęcia
obok wykonano przed
i w trakcie egzekucji
oraz współcześnie ), Ponary pod Wilnem ( również
z czasu kaźni i obecnie - poniżej ), Firlej koło Lublina,
Wincentynów koło Radomia,
lasy na Bzinie i Brzasku
koło Skarżyska-Kamiennej,
Kumowa Dolina koło Chełma
( zdjęcie współczesne )
czy las w Warzycach. Zaś najznamienitsze ofiary tej
akcji to marszałek Sejmu II Rzeczpospolitej Maciej Rataj,
polityk Mieczysław
Niedziałkowski, prezydent Warszawy Stefan Starzyński, mistrz olimpijski w lekkiej atletyce Janusz Kusociński.

Choć akcja AB miała swój
specyficzny czasokres
i zasięg, to jej podstawy
ideologiczne, pozbawienia narodu polskiego jego elit,
były powodem niezliczonych egzekucji, których Niemcy dokonali przedtem i długo potem.
Jak wymordowanie kadry edukacyjnej Uniwersytetu
Jagiellońskiego w roku 1939 ( zginęło wówczas prawie
200 profesorów ), czy w 1941 Lwowskiego i tamtejszej
Politechniki ( zginęli wtedy m.in. pisarz i satyryk
Tadeusz Boy-Żeleński i były premier Kazimierz Bartel ).

Miejsca kaźni po wkroczeniu Niemiec hitlerowskich
na polska ziemię w 1939 roku pokryły ją gęstym
kobiercem od Pomorza po Śląsk i należy o tym pamiętać.
Bo wiele zakątków, nawet tak sielskich jak ten na ostatnim zdjęciu, kryje ofiary
niemieckich zbrodni.

________________________________________________________

Informacje o wcześniejszych wydarzeniach
znajdują się w zakładce Archiwum - Wydarzenia